بازخوانی الواح باستانی و طومارهای قدیمی با هوش مصنوعی
نکسترو: انواعی از فناوری های شبکه های عصبی به عنوان یکی از ابزارهای هوش مصنوعی، پژوهشگران حوزه دیرینه شناسی را قادر ساخته تا متون و الواح تاریخی لطمه دیده را آسان تر بخوانند و از محتوای آنها رمزگشایی کنند.
به گزارش گروه علمی ایرنا از پایگاه اطلاع رسانی جیت کو/ getcoai.com هوش مصنوعی و یادگیری ماشین به عنوان فناوری های پر کاربرد در یادگیری عمیق شناخته می شود که توسط انسان از طبیعت الهام گرفته شده اند. این شبکه ها متشکل از واحدهای پردازشی به نام نورون ها و با هم در ارتباط هستند و در کنار هم برای تشخیص الگوها، پردازش تصویر، تشخیص صدا و تحلیل داده استفاده می شوند.
فوران کوه وزوویوس در سال ۷۹ بعد از میلاد صدها طومار پاپیروس کشف شده در ویلایی رومی در هرکولانیوم (Herculaneum) را تبدیل به زغال و خوانش این طومارها را با دشواری زیادی روبرو کرد؛ اما هوش مصنوعی حالا به پژوهشگران کمک می نماید این متون باستانی را که قبلاً اصلا مفهوم نبود، بخوانند.
این موفقیت از یک چالش به دست آمد که یک شرکت آمریکایی به نام نت فریدمن مبدع آن بود؛ بر طبق این چالش محققانی که می توانستند راهکارهایی برمبنای هوش مصنوعی برای خواندن شماری از طومارهای باستانی عرضه کنند از جایزه نقدی برخوردار می شدند. سه جوان مشتاق کامپیوتر و هوش مصنوعی به اسامی یوسف نادر (در آلمان) همراه با لوک فاریتور (از آمریکا) و جولیان شلینگر (در سوئیس) در اکتبر ۲۰۲۳ (مهر ۱۴۰۲)، توانستند با موفقیت از هوش مصنوعی بهره برده و این طومارهای یونانی همچون طومارهای هرکولانیوم را بخوانند و ۷۰۰ هزار دلار جایزه را کسب کنند.
یکی از طومارهای هرکولانیوم این متون که از حدود ۲ هزار سال قبل در دسترس دانشمندان عتیقه شناس بود ولی خواندن آنها ممکن ن بود، حاوی مطالبی در مورد موسیقی، احساسات، تفریحات در دوران باستان بود. یک مدل حوزه هوش مصنوعی به نام تایمز فورمر به عنوان ابزای به پژوهشگران کمک کرد تا تفاوت های بین و سطوح پاپیروس را کشف کنند.
محققان با بهره گیری از اسکن های باکیفیت بالا و ترکیب آن با فناوری از هم تنیدن مجازی (virtual unwrapping) توانستند ساختار درونی این طومارها را کشف کنند. همین طور یک مدل تخصصی هوش مصنوعی به نام تایمزفورمر به بازشناسی تفاوت های موجود بین سطوح پاپیروسی خام و متون جوهرنوشته کمک کرد. این فناوری توانست بر چالش ناممکن، خواندن متون جوهری کربن محور غلبه کند. اسکن های این متون به سبب داشتن تراکم مشابه متون پاپیروس بطور معمول ناخوانا است.
هوش مصنوعی جایگزین انسان نیست
افزون بر این، هوش مصنوعی مطالعه متون باستانی را در رشته ها و مناطق مختلف تغییر داده است. یک مدل هوش مصنوعی به نام ایتاکا/ Ithaca به پژوهشگران کمک می نماید کتیبه ها و نقوش خطی تاریخ یونان باستان را با دقت بیشتری نسبت به متخصصان انسانی بازیابی و تاریخ گذاری کنند.
یکی از این نمونه ها توسط پژوهشگران کره جنوبی رقم خورد که از هوش مصنوعی برای ترجمه آرشیوهای تاریخی گسترده ای استفاده کردند که به زبان هانجا/ Hanja، یک زبان نوشتاری باستانی نوشته شده است.
موفقیت در حوزه خوانش طومارهای هرکولانیوم، افق های جدیدی را برای دسترسی به متون تاریخی که قبلاً خوانده نشده بودند، پیش روی پژوهشگران دیرینه شناسی و هوش مصنوعی گشوده است. پژوهشگران قصد دارند صدها طومار باز نشده دیگر از این دسته طومارها را که در مجموعه های مختلف نگهداری می شوند، تحلیل و بررسی کنند. این فناوری را می توان برای متون پنهان در صحافی های کتاب قرون وسطایی و بسته بندی های مومیایی مصری به کار برد. هزاران طومار دیگر ممکنست هنوز در ویلای هرکولانیوم مدفون باشد.
در حالی که ابزارهای هوش مصنوعی در رمزگشایی متون باستانی و تحقیقات تاریخی نقش برجسته ی دارند، بیشترین ارزش آنها نه جایگزینی این ابزار بجای تخصص انسانی؛ بلکه از تقویت آن ناشی می شود و در یک کلام ترکیب قابلیت های یادگیری ماشینی با دانش متخصصان فرصت های بی سابقه ای را برای رمزگشایی از حکمت باستانی و تغییر شکل درک ما از تمدن های باستانی به وجود می آورد.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب