آیا تشنگی نشان دهنده کم آبی بدن است؟
نکسترو: بیشترِ مردم گمان می کنند تشنگی نشان دهنده نیاز شدید به آب است؛ اما یافته های محققان نشان میدهد این احساس تنها معیار برای نشان دادن نیاز بدن به آب نیست.
به گزارش گروه علمی ایرنا از وبگاه مِدیکال اِکسپرس، آب برای کارهای روزانه و سلامتی لازم است و ما فقط چند روز می توانیم بدون آن زنده بمانیم؛ با این وجود، بدنمان دائماً از راه عرق، ادرار و حتی تبخیر هنگام تنفس، آب از دست می دهد.
تشنگی، احساس خشکی در دهان است که نشان میدهد نیاز به نوشیدن داریم و راهی برای تنظیم و حفظ آب بدن ما به حساب می آید. این سازوکار فیزیولوژیک توسط قسمتی از «مرکز کنترل» مغز به نام هیپوتالاموس کنترل می شود. هیپوتالاموس علایمی را از نواحی مختلف بدن دریافت و در مقابل، هورمون هایی را آزاد می کند که به عنوان پیام رسانی برای نشان دادن احساس تشنگی عمل می کنند.
کم آبی چیست؟
هیدراته ماندن بدن (وجود آب کافی در بدن) از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و موجب موارد زیر می شود:
تنظیم دمای بدن از راه تعریق و تنفس، روان کردن مفاصل و چشم ها، جلوگیری از عفونت ها، هضم و جذب مواد مغذی، دفع مواد زائد (از راه کلیه ها)، جلوگیری از یبوست، بهبود عملکرد مغز (از جمله حافظه و تمرکز)، بهبود خلق وخو و افزایش انرژی، افزایش عملکرد بدنی و ریکاوری بعد از ورزش و سلامت پوست.
کم آبی زمانی اتفاق می افتد که بدن ما آب کافی نداشته باشد. حتی کاهش جزیی سطح مایعات عواقبی ناخوشایند مانند سردرد، احساس سرگیجه، بی حالی و کمبود تمرکز در پی دارد.
کم آبی مزمن احیانا خطرهای جدی برای سلامتی دارد که عفونت مجاری ادراری، یبوست و سنگ کلیه از آن جمله هستند.
آیا تشنگی نشان دهنده کم آبی بدن است؟
تشنگی یکی از مهم ترین محرک های بیولوژیک است که برای آبرسانی به بدن (هیدراتاسیون) لازم است؛ اما علم نشان میدهد احساس تشنگی و در پِیِ آن، مصرف مایعات همیشه موجب افزایش آبرسانی به بدن نمی شود.
پژوهشگران بتازگی تأثیر تشنگی بر مصرف مایعات و وضعیت آبرسانی به بدن را بررسی کردند. افراد شرکت کننده در این پژوهش، بامداد و پس از ظهر به لابراتوار مراجعه کردند تا نشانگرهای وضعیت آبرسانی به بدن (مانند ادرار، نمونه خون و وزن بدن) آنها بررسی شود. ارتباط میان میزان تشنگی با میزان آب بدن در بامداد و پس از ظهر ناچیز بود.
علاوه بر این، ممکنست عوامل محیطی، مانند دسترسی به آب، تشنگی را ایجاد کنند؛ بطورمثال یک پژوهش به این مساله پرداخت که آیا دسترسی کافی به آب در لابراتوار بر میزان آب نوشیدن مردم و میزان آبرسانی به بدن آنها تأثیر می گذارد یا خیر. ارتباط میان احساس تشنگی افراد و میزان آبرسانی به بدن آنها ضعیف بود، که نشان میدهد در دسترس بودن آب بیش از تشنگی بر مصرف مایعات تأثیر می گذارد.
ورزش نیز ممکنست سازوکار تشنگی ما را تغییر دهد؛ البته، پژوهش های انجام شده در این حوزه محدود است. همین طور بر طبق تحقیقات زنان تشنگی را شدیدتر از مردان تجربه می کنند.
کدام نشانه ها مشخص می کنند باید آب بیشتری بنوشیم؟
برخی افراد بیشتر به نوشیدن آب نیاز دارند و برخی کمتر. برای خیلی از افراد، هشت فنجان (یا دو لیتر) آب در روز مناسب است؛ اما غیر از تشنگی، راه های زیادی وجود دارد که می توان تشخیص داد به نوشیدن آب بیشتری نیاز داریم یا خیر:
۱. رنگ ادرار: ادرار زرد کم رنگ بطور معمول نشان دهنده آبرسانی خوب به بدن است و ادرار تیره تر و غلیظ نشان دهنده کم آبی بدن است.
۲. دفعات مراجعه به سرویس بهداشتی: دفع منظم ادرار (حدود چهار تا شش بار در روز) نشان دهنده آبرسانی خوب به بدن است. تکرر ادرار ممکنست نشانه کم آبی بدن باشد.
۳. آزمایش تورگور پوست: در این آزمایش پوست (مثلاً پشت دست) به آرامی نیشگون گرفته می شود و مشاهده سرعت بازگشت پوست به وضعیت عادی اش به ارزیابی وضعیت آبرسانی آن کمک می نماید. بازگشت آهسته پوست به وضعیت عادی نشان دهنده کم آبی احتمالی بدن است.
۴. دهان و لب ها: خشکی دهان یا لب های ترک خورده ممکنست نشانه های اولیه کم آبی بدن باشد.
۵. سردرد و خستگی: سردردهای مکرر، سرگیجه یا خستگی بی خود احیانا نشانه کافی نبودن آب بدن است.
۶. تعریق: نظارت بر میزان تعریق افرادی که فعالیت بدنی زیاد دارند، در طول فعالیت بدنی آنها کمک می نماید میزان مایعات از دست رفته و نیاز آنها به آبرسانی تخمین زده شود. تعریق زیاد در صورتیکه کمبود آب بدن جبران نشود، ممکنست پیکر شخص را مستعد کم آبی کند.
این شاخص ها، با هم درنظر گرفته می شوند تا تصویری جامع تر از وضعیت آبرسانی به بدن عرضه کنند و احساس تشنگی به تنهایی درنظر گرفته نمی شود.
فارغ از نتایج همه پژوهش ها، اگر احساس تشنگی می کنید، نوشیدن مقداری آب همچنان فکر خوبی است.
منبع: نكسترو
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب