در یك پژوهش بررسی شد؛
بومی گزینی دانشجویان رویه ای که نیازمند اصلاح است
نکسترو: به گزارش نکسترو، بومی گزینی، یکی از رویه های سازمان سنجش و سیستم آموزشی کشور برای ورود دانش آموزان به دانشگاه از راه کنکور سراسری بوده است. اما این رویه گرفتار نقص ها و مشکلاتی است که در یک تحقیق به آنها اشاره شده است.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، آموزش عالی ایران پس از انقلاب، شاهد تغییرات کمی و کیفی مختلفی بوده است. در این سال ها آموزش عالی بعنوان یک مجموعه اثرگذار در شکل گیری سرمایه اجتماعی و سرمایه انسانی کوشیده است تا سهم خویش را در توسعه کشور ایفا نماید. یکی از مهم ترین تغییرات نظام آموزش عالی ایران، تغییر و بازبینی در نظام پذیرش دانشجو بوده است. از سال ۱۳۶۲ که مبادرت به پذیرش دانشجو بر مبنای نظام پذیرش دانشجوی جدید شد تابحال مطالعات گوناگونی در زمینه نحوه پذیرش دانشجو در کشور ایران صورت گرفته و مسئولین وقت وزارت علوم و همینطور سازمان سنجش آموزش کشور و سایر دستگاههای دخیل در امر آموزش کشور به دنبال جایگزین های مناسبی برای ایجاد تحول در نظام گزینش دانشجو در کشور بوده اند.
به قول محققان، در سال ۱۳۶۹ شورایعالی انقلاب فرهنگی مصوب کرد که کشور به سه منطقه شهرهای بسیار برخوردار، برخوردار و کم برخوردار تقسیم شود و ظرفیت ها هم در دوره های مختلف به نسبت جمعیت این مناطق تقسیم گردد. در این خصوص به منظور اجرای عدالت آموزشی بر مبنای مصوبه سال ۱۳۶۹ فرمول گزینش داوطلبان در دوره های مختلف بر اساس جمعیت داوطلبان در این مناطق و ظرفیت هر منطقه تعیین گردید. در این مصوبه تعریف و حدود بوم شامل سه قسمت یعنی پنج قطب، نه ناحیه و استان ها بوده اند. در ادامه مساله بسیار مهمی که عکس العمل های داوطلبان کنکور، نمایندگان مجلس، وزرا و صاحب نظران امر آموزش را برانگیخته بوده است، شیوه اعمال شده در پذیرش بومی دانشجویان است.
با عنایت به اهمیت بالای این موضوع، یکی از پژوهشگران دانشگاه بوعلی سینای همدان مطالعه ای را انجام داده است که در آن نقدهایی بر سیاست بومی گزینی دانشجویان مطرح گردیده و ضرورت اتخاذ سیاستی جامع و تحقیق بنیاد در این خصوص مورد تاکید قرار گرفته است.
در این تحقیق به روش کتابخانه ای تلاش شده است پیش فرض های زبر بنایی که سبب تصویب طرح بومی گزینی دانشجویان شده اند، به بوته نقد کشیده شوند.
یافته ها نشان می دهند این برنامه بدون یک کار کارشناسی دقیق و عمیق انجام شده است و استدلال های بنیادین آن در خیلی از موارد مغلطه ای بیش نبوده و این طرح در واقع به شکل یک مسکن عمل کرده و مسئولین را از پرداختن به راهکارهای اساسی مسائل باز داشته و در واقع سرپوشی بر ضعف های مدیریتی سازمان های متولی در مسائل یاد شده در آن بوده است.
یافته های این تحقیق و استدلال کلی ناشی از آن، نشان می دهند که برنامه فوق ابتدا باید به صورت پایلوت اجرا می شده و پس از مشخص شدن ایرادات، در سطح کلان اجرا می شده است.
در این خصوص، اسماعیل بلالی، مجری پژوهش و دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه بوعلی سینای همدان می گویند: «ادعای قرابت بومی گزینی با عدالت آموزشی به این علت که امکانات برابری در تمام نقاط کشور وجود ندارد، درست نیست. همینطور به علت سیاست های تمرکز گرایانه، عدالت آموزشی مصداقی ندارد و اغلب مطالعات انجام شده از مسئولین درگیر در طرح، آنرا مغایر با عدالت آموزشی می دانند. در واقع راستی آزمایی عدالت آموزشی باید ترجیحاً از زبان کسانی که در این رقابت شرکت کرده اند صورت گیرد نه دانشجویانی که گاه سال ها از تحصیل آنها می گذرد یا با این قانون گزینش نشده اند».
در این پژوهش در نقد تخصیص متخصصین به مناطق بومی اشاره شده است: «تنها چاره مبحث مهاجرت به تهران و شهرهای بزرگ، بومی گزینی نیست. چونکه یکی از علل عمده این اتفاق، تمرکز گرایی و تمرکز امکانات در پایتخت است. امکان کار برای برخی تخصص ها تنها در تهران و برخی شهرهای بزرگ وجود دارد و برخی متخصصین، دلیلی برای ماندن در منطقه خود ندارند. برای حل این معضل بهتر است توزیع امکانات به شکل ساختاری اصلاح شده و به بومی گزینی در استخدام به جای بومی گزینی در کنکور توجه بیشتری شود، چون که این طرح، فرار مغزها را هم افزایش می دهد».
بلالی می گوید: «در نقد پیش فرض تضادهای فرهنگی در خوابگاه ها، الگوهای تنوع قومی را بررسی کرده و معتقدیم که الگوی تکثر، بهترین و پذیرفته ترین الگو در جهان است و الگوی موجود بومی گزینی، می تواند به افزایش تنش های قومی منجر شود و همبستگی اجتماعی و ملی را کم کند. اختلاط اجتماعی بر اساس نظریه های سرمایه اجتماعی و تحریم اجتماعی برای سیستم آموزش عالی مفید بوده و به مدارا و بهبود روابط عمومی کمک می کند».
محقق فوق بر طبق این یافته ها پیشنهاد داده است که مطالعات از نظر سنجی به اثر سنجی تغییر یابند و آثار کوتاه مدت و بلندمدت این طرح با پیش از بومی گزینی در پژوهشی جامع مقایسه شوند.
به عقیده این پژوهشگر، لازم است به جای عرضه برنامه های تسکینی برای پوشش ضعف نهادها و دولت ها، در کنترل صدمه ها توجه بیشتری شود. همینطور در اصلاح فرهنگ جامعه به نظرات متخصصین توجه گردد و در کنترل مسائل درون خوابگاه از مراکز مشاوره و مددکاری، کمک بیشتری گرفته شود، چونکه هزینه ضعف سیستم ها را نباید دانش آموزان بپردازند.
شایان ذکر است این یافته های پرارزش پژوهشی که با دیدی عمیق مبحث بومی گزینی در کنکور را به نقد کشیده اند، در فصل نامه «مطالعات اندازه گیری و ارزشیابی آموزشی» وابسته به سازمان سنجش آموزش کشور انتشار یافته اند.
منبع: nextru.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب