پژوهشگران پاسخ دادند؛
وضعیت اجتماعی- اقتصادی سالمندان چه رابطه ای با سلامت آنها دارد؟
نکسترو: پژوهشگران با انجام یک مطالعه درباره ی ارتباط بیماریهای مزمن و وضعیت اجتماعی-اقتصادی سالمندان، مطرح نمودند که سالمندان طبقات اجتماعی- اقتصادی بالا، از دیگر سالمندان سالم تر بودند. همین طور وضعیت سالمندان در ایران بسیار نامطلوب تر از وضعیت کشورهای توسعه یافته است.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، ایران یکی از سریع ترین نرخ های رشد جمعیت سالمندان در جهان را داشته و سهم جمعیت بالای ۶۵ سال در ایران از ۴.۲ درصد در سال ۱۳۶۸ به ۶.۴ درصد در سال ۱۳۹۸ رسیده است.
با افزایش میانگین سن و رشد جمعیت سالمند، انتظار می رود که رفته رفته بر شیوع بیماریهای مزمن افزوده شود. با در نظر گرفتن تغییرات جمعیتی که درحال وقوع است، نیازهای خاص دوره سالمندی خصوصاً نیازهای بهداشتی و درمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند.
همچنین رشد جمعیت سالمند در ایران و افزایش آن در دهه های آتی، استفاده از امکانات بهداشتی و درمانی و هزینه های آن به شدت افزایش پیدا خواهدنمود. اهمیت این مساله آن جاست که هم اکنون بیماریهای مزمن، مهم ترین علت مرگ ومیر در ایران بشمار می رود.
با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، با انجام یک مطالعه، وضعیت مهم ترین بیماریهای مزمن و تکثر این بیماریها را در سالمندان برمبنای وضعیت اجتماعی-اقتصادی آنها، بررسی کردند.
این مطالعه بصورت مقطعی در سال ۱۳۹۸ انجام شد. شرکت کنندگان این مطالعه بصورت تصادفی از تمام مناطق ۲۲گانه شهر تهران انتخاب شدند و با بهره گیری از پرسش نامه، اطلاعاتی درباره ی خاصیت های جمعیت شناختی (سن، جنسیت، تحصیلات و...)، وضعیت سلامت (بیماری هایی که پزشک تشخیص داده، مصرف دارو و...)، وضعیت اقتصادی (درآمد خانواده، وضعیت اشتغال و مالکیت مسکن و...) سالمندان جمع آوری شد.
از نظر متغیرهای جمعیت شناختی، سالمندان مرد، افراد متاهل دارای همسر و سالمندان دارای مدرک ابتدایی و راهنمایی، بیشتر فراوانی را داشتند. از نظر وضعیت اشتغال، بخش عمده سالمندان بازنشسته و یا خانه دار بودند و درآمد دو تا سه میلیون تومانی، پرتکرارترین سطح درآمد میان سالمندان شهر تهران بود.
۹۳.۷ درصد از شرکت کنندگان در این مطالعه حداقل یک بیماری مزمن داشتند و نرخ شیوع بیماریهای مزمن چندگانه (داشتن دو و بیش از دو بیماری مزمن) در بین سالمندان برابر ۷۹.۸ درصد بود. همین طور مشخص شد که شیوع بیماریهای چندگانه در بین زنان، بیش از مردان بود و این نرخ با افزایش سن سالمندان بالا رفته است.
همچنین مشخص شد که شیوع بیماریهای چندگانه در سالمندان هیچ گاه ازدواج نکرده، کمترین و در بین سالمندان بیوه، بیشترین نرخ را داشته است. در سالمندان با سطح تحصیلات بالاتر، شیوع بیماریهای چندگانه کمتر است و این نرخ در سالمندان خانه دار و سالمندان بازنشسته، بالاتر از سالمندان بیکار و یا شاغل است.
در این مطالعه مشخص شد که سالمندان با درآمد پایین (کمتر از یک میلیون تومان در ماه)، کمترین و سالمندان با درآمد متوسط به پایین (بین یک تا دو میلیون تومان در ماه)، بیشترین میزان شیوع بیماریهای چندگانه را دارند.
بر اساس یافته های این مطالعه؛ پرفشاری خون، بیماریهای اسکلتی عضلانی و چربی خون بالا، شایع ترین بیماریهای مزمن سالمندان در شهر تهران هستند. سرطان، آلزایمر و بیماریهای چشم نیز کمترین میزان شیوع را به خود اختصاص داده اند.
بررسی وضعیت شیوع بیماریهای مزمن سالمندان در گروههای مختلف اجتماعی- اقتصادی نشان داد که شیوع پرفشاری خون، بیماریهای قلبی-عروقی، دیابت، چربی بالای خون، بیماریهای اعصاب و روان و بیماریهای چشم؛ همچون بیماری هایی هستند که احتمال مبتلاشدن به آنها در بین طبقات اجتماعی اقتصادی، تفاوت معنادار داشته است.
این مطالعه نشان داد که میزان شیوع بیماریهای پرفشاری خون، چربی خون بالا و بیماریهای اعصاب و روان، در طبقه متوسط اجتماعی-اقتصادی بیشتر است. از جانب دیگر؛ بیماریهای قلبی-عروقی، دیابت و بیماریهای چشم نیز نرخ شیوع بالاتری در بین طبقه اجتماعی پایین جامعه دارد.
در این پژوهش مشخص شد که سالم بودن سالمندان در رابطه با وضعیت اجتماعی-اقتصادی آنها است و سالمندان طبقات اجتماعی- اقتصادی بالا، از دیگر سالمندان سالم تر بودند.
پژوهشگران این مطالعه، با مقایسه یافته های این تحقیق با وضعیت شیوع بیماریهای چندگانه در سایر کشورهای جهان، دریافتند که وضعیت سالمندان در ایران بسیار نامطلوب تر از وضعیت کشورهای توسعه یافته است. بگفته پژوهشگران این مطالعه؛ مهم ترین دلیلهای تفاوت میان نرخ های شیوع در تعریف مطالعات از بیماریهای مزمن، تفاوت در نظام های بهداشتی و درمانی (در سهولت مراجعه و تشخیص بیماری ها) و تفاوت های اجتماعی- اقتصادیست.
پژوهشگران این مطالعه، عنوان می کنند که وضعیت اجتماعی-اقتصادی نقش مهمی در سالم بودن سالمندان دارد، اما نمی توان نقش این متغیر در مبتلاشدن به انواع بیماریهای مزمن را یکسان در نظر گرفت. در نتیجه تحقیقات و سیاستگذاری ها در حوزه کنترل بیماریهای مزمن در سالمندان باید برمبنای توجه به نابرابری های موجود در وضعیت اجتماعی-اقتصادی طراحی و اجرا شود.
این پژوهشگران عنوان می کنند که این مطالعه با محدودیت هایی همراه بوده است که مهم ترین آنرا می توان اتکا به خوداظهاری سالمندان پیرامون بیماریهای مزمن دانست.
همچنین باتوجه به اینکه انتخاب سالمندان در این مطالعه از درب منزل، محدودیت هایی داشت، نمونه گیری در سایر مراکز اجتماع سالمندان مانند بوستان ها و سرای محلات انجام شد. از آن جایی که خیلی از سالمندان که بیماریهای مزمن حرکتی دارند، امکان حضور در محیط های اجتماعی را ندارند، امکان دارد، نمونه های این مطالعه دربرگیرنده همه سالمندان نباشد.
در انجام این تحقیق، حسین محققی کمال و مهدی باسخا؛ پژوهشگران دانشکده علوم تربیتی و رفاه اجتماعی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه بصورت مقاله علمی با عنوان «شیوع بیماریهای مزمن در بین سالمندان ایران: آیا وضعیت اجتماعی- اقتصادی مهم است؟» در نشریه سالمند انتشار یافته است.
منبع: nextru.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب