رسیدن به بالاترین میزان دیپلماسی علمی در ۲۰ سال اخیر
رئیس موسسه استنادی علوم و پایش علم و فناوری (ISC) اظهار داشت: در سال 2021 سهم مشارکت بین المللی در کارهای پژوهشی یا دیپلماسی علمی، به بالاترین میزان در 20 سال اخیر رسیده است و جمهوری اسلامی ایران بعد از هند، جایگاه دوم دنیا را از نظر رشد دیپلماسی علمی کسب کرده است.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، دکتر محمدجواد دهقانی، در مراسم تقدیر از پژوهشگران دانشگاه سمنان که به مناسبت هفته پژوهش و فناوری برگزار شد، اظهار نمود: اطلاعات مستخرج از پایگاه استنادی بین المللی اسکوپوس نشان داده است که در سال ۲۰۲۱ سهم مشارکت بین المللی در فعالیتهای پژوهشی در قالب انتشار مقالات و مستندات علمی و به عبارت دیگر دیپلماسی علمی کشور از شروع سال ۲۰۲۱ تا حالا بیش از ۳۴ درصد و به بالاترین میزان در طول ۲۰ سال اخیر رسیده است؛ هرچند اطلاعات در سال ۲۰۲۱ هنوز تکمیل نشده است. همین طور در مقایسه سال ۲۰۲۰ با سال ۲۰۱۹ مشخص می شود که جمهوری اسلامی ایران با ۱۲.۵ درصد رشد و با اختلاف ۰.۱۴ درصد با هند جایگاه دوم دنیا از لحاظ رشد دیپلماسی علمی دنیا را کسب کرده است. کشور مالزی با رشد ۱۲ درصد در جایگاه سوم و کشورهای تایوان و ترکیه به ترتیب در جایگاه بعد قرار دارند.
وی افزود: گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در زمینه علم و فناوری با سایر کشورها همچون سیاست های کلی علم و فناوری ابلاغی توسط مقام معظم رهبری است. مشارکت علمی زمینه را برای دیپلماسی علمی باز می کند. یک پژوهش می تواند حاصل فعالیت یک پژوهشگر یا مشارکت علمی چند پژوهشگر از یک کشور یا بیش از یک کشور باشد. در صورتیکه دو یا چند پژوهشگر از کشورهای مختلف بر روی یک پروژه تحقیقاتی مشترک فعالیت کنند، آن گاه یک تعامل علمی در سطح بین المللی رخ داده است که غالباً با هدف گسترش مرزهای دانش صورت می پذیرد.
دهقانی اظهار نمود: در سال ۲۰۱۱ سهم مقالات با مشارکت بین الملل از کل مقالات کشور حدود ۱۶.۵ درصد بود. این رقم در سال ۲۰۱۶ به ۱۹.۷ درصد و در سالهای بعد به تدریج افزایش پیدا کرد، به صورتی که در سال ۲۰۱۸ به ۲۴ درصد و در سالهای ۲۰۱۹، ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ به ترتیب به ۲۷.۲درصد، ۳۰.۵ درصد و ۳۴.۲ درصد افزایش پیدا کرده است.
رییس ISC اظهار داشت: در دیپلماسی علمی، دو کشور ایران و هند تقریباً رشد نزدیکی را تجربه کرده اند، به نحوی که اگر رقم رشد را به بالا گرد نماییم، عدد ۱۳ درصد برای هر دو ذکر خواهد شد. به عبارت دیگر، تفاوت ایران و هند از لحاظ رشد دیپلماسی علمی ناچیز است، هر چند این دو کشور از لحاظ تعداد مقالات انتشار یافته در یک سطح نیستند. پس از ایران و هند کشور مالزی و تایوان هر کدام تقریباً با ۱۲ درصد رشد در دیپلماسی علم در جایگاه های بعدی قرار گرفته اند. ترکیه نیز در دیپلماسی علمی در زمره کشورهای برتر است. این کشور با ۱۰ درصد رشد در جایگاه پنجم از لحاظ سهم مقالات با مشارکت بین الملل از کل مقالاتش قرار دارد. پس از ترکیه، اندونزی، ژاپن، لهستان و کره جنوبی قرار دارند که بین ۵ تا ۷ درصد رشد در مقالات با مشارکت بین الملل خود داشته اند. در میان کلیه قدرت های علمی دنیا فقط دو کشور ایتالیا و چین از لحاظ رشد دیپلماسی علم، رشد منفی را تجربه کرده اند.
وی افزود: با محاسبه رشد سهم مقالات انتشار یافته با مشارکت بین الملل در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ مشخص شد که در ایران، حوزه فنی و مهندسی با ۱۸ درصد، بیشترین میزان رشد را داشته است. پس از آن حوزه علوم انسانی قرار دارد که ۱۷ درصد رشد را تجربه کرده است. در جایگاه سوم علوم پزشکی قرار دارد که رشد این حوزه برابر با ۱۳ درصد بوده است. حوزه علوم پایه با ۱۲ درصد و حوزه علوم اجتماعی با ۱۱ درصد و سپس حوزه علوم کشاورزی با ۸ درصد در جایگاه های بعدی قرار گرفته اند.
دهقانی اضافه کرد: در سال ۲۰۲۰ علوم فنی و مهندسی و علوم پایه ۳۴ درصد از مقالاتشان بصورت مشارکت بین الملل انتشار یافته است. این دو حوزه موضوعی بالاترین سهم را در میان حوزه های موضوعی به خود اختصاص داده اند. پس از این دو حوزه، حوزه های موضوعی علوم اجتماعی و کشاورزی با ۳۱ درصد در جایگاه بعدی قرار دارند. علوم پزشکی با ۲۵ درصد و علوم انسانی با ۱۹ درصد در مکان های بعدی قرار دارند.
دهقانی اظهار داشت: هر چند رشد مشارکت پژوهشگران کشور با سایر کشورها در سالهای اخیر، خود به پشتوانه فعالیت ها و برنامه ریزی های مختلف صورت گرفته است، اما استفاده از پتانسیل به وجود آمده بواسطه همکاری پژوهشگران کشور با سایر کشورها مقوله ای است که خود نیاز به برنامه جداگانه ای دارد. اهمیت این مسئله مبتنی بر سند سیاست های کلان علم و فناوری که بر گسترش همکاری و تعامل فعال، سازنده و الهام بخش در زمینه علم و فناوری با سایر کشورها و مراکز علمی و فنی معتبر منطقه ای و جهانی خصوصاً جهان اسلام همراه با تحکیم استقلال کشور تاکید دارد، قابل تبیین است.
در این مراسم، دکتر مسعود نصیری زرندی، رئیس دانشگاه سمنان نیز ضمن تبریک هفته پژوهش و فناوری، به اهداف و برنامه های این دانشگاه درباب ارتقای جایگاه این دانشگاه در رتبه بندی های بین المللی پرداخت و اظهار داشت: لزوم برنامه ریزی برای کسب رتبه مطلوب و حضور مستمر در نظام های رتبه بندی معتبر بین المللی و ملی شانگ های، سایمگو، لایدن، تایمز، QS و ISC از با اهمیت ترین اهداف این دانشگاه است. وی سپس به معرفی جایگاه این دانشگاه در رتبه بندی های مختف در سالهای پیش پرداخت.
در اختتام مراسم نیز گزارش وضعیت این دانشگاه و فاکتورهای علمی آن و نیز پژوهشگران یک درصد برتر این دانشگاه توسط دکتر دهقانی معرفی گشتند. در سال ۱۴۰۰ تعداد ۷ نفر پژوهشگر یک درصد برتر در دانشگاه سمنان شناسایی و معرفی شده بودند.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب